Το στρώσιμο του τραπεζιού είναι μία ευχάριστη διαδικασία και είτε το στρώνουμε απλώς για εμάς και τον φίλο ή την φίλη μας, για τον σύντροφό μας και τα παιδιά μας είτε για τους καλεσμένους μας θα ήταν καλό να το ευχαριστηθούμε και να φροντίσουμε να έχει μία όμορφη παρουσίαση. Αυτό εξαρτάται τόσο από την διακόσμηση του τραπεζιού όσο και από το να τηρούνται κάποιοι βασικοί κανόνες που καθιερώθηκαν διεθνώς σε κάθε τραπέζι και διευκολύνουν τον καλεσμένο. Ας μην ξεχνάμε πώς ένα σωστά στημένο τραπέζι δίνει την πρώτη εντύπωση και τη διάθεση που θέλετε να δώσετε!
Καθημερινό, επίσημο ή γιορτινό τραπέζι είναι ωραίο να ακολουθείται μία τελετουργία! Αφενός η τελετουργία των πραγμάτων δίνει μεγαλύτερη απόλαυση στο αποτέλεσμα και αφετέρου μας εντάσσει σ΄ ένα υψηλότερο επίπεδο πολιτισμού. Εκεί όπου συνδέονται και επικοινωνούν όλες οι προηγμένες κουλτούρες στον κόσμο μέσω κοινών τρόπων, παραδοχών και κωδικών ευγενείας που διασφαλίζουν πρωτίστως την ψυχική και δευτερευόντως την γαστρονομική απόλαυση όλων σε ένα τραπέζι. Σχεδόν πάντα δε, πίσω τους υποκρύπτεται κάποια πρακτική λειτουργικότητα.
Έτσι σε αυτό το άρθρο δεν θα αναλύσουμε πώς θα διακοσμήσετε όμορφα το τραπέζι σας αλλά το πως θα το στήσετε σωστά, σύμφωνα με τους διεθνείς κανόνες έτσι ώστε να βοηθήσετε τους καλεσμένους να βρουν το σωστό τρόπο κατανάλωσης του γεύματος.
Θα σας δείξουμε βήμα βήμα πως να τοποθετήσετε τα μαχαιροπίρουνα, τα κουτάλια, τα ποτήρια, τα μεγάλα και τα μικρότερα πιάτα στις σωστές θέσεις στο στήσιμο ενός τραπεζιού, είτε έχει ως πρώτο πιάτο κάποια σούπα, είτε ένα κανονικό πιάτο με κρέας, είτε υπάρχει ψάρι.
Σωστή διάταξη τραπεζιού:
Βασικές αρχές στο στήσιμο ενός τραπεζιού:
- Πριν στρώσετε το τραπεζομάντηλο, τοποθετήστε στο τραπέζι μια υφασμάτινη βάση κατά προτίμηση στο ίδιο χρώμα. Έτσι αποφεύγονται οι λεκέδες απευθείας πάνω στο ξύλο του τραπεζιού ενώ το διπλό τραπεζομάντηλο επιτρέπει να σβήνει εντελώς ο θόρυβος των πιάτων.
- Το τραπεζομάντηλο πρέπει να πέφτει τουλάχιστον 30 εκατοστά κάτω από την επιφάνεια του τραπεζιού.
- Ανάμεσα στα πιάτα κάθε καλεσμένου πρέπει να υπάρχει κενό 60-70 εκατοστών ενώ οι καλεσμένοι πρέπει να έχουν τουλάχιστον 30 εκατοστά απόσταση για να μη νιώθουν ασφυκτικά.
- Το μεγάλο πιάτο τοποθετείται πάνω στο τραπέζι μπροστά από το κέντρο της καρέκλας που θα καθίσει ο κάθε καλεσμένος μας και περίπου στα 3 εκατοστά από το άκρο του τραπεζιού.
- Τα πιάτα στοιβάζονται με μέγιστο τα τρία με το πιάτο του κυρίως γεύματος κάτω, από πάνω του πρώτου πιάτου και έπειτα της σούπας.
Τα πιάτα
- Τοποθετούμε το κεντρικό μεγάλο πιάτο το οποίο δεν θα χρησιμοποιηθεί ποτέ. Όταν υπάρχει ένα κυρίως πιάτο κάτω από ένα βαθύ πιάτο για τη σαλάτα, το στρώσιμο αποκτά επίσημο χαρακτήρα και το κυρίως πιάτο, που μπορεί να μη χρησιμοποιηθεί και καθόλου, ονομάζεται sous-plat και έχει διακοσμητικό ρόλο. Αυτό το μεγάλο πιάτο πρέπει να φύγει όταν έρθει η ώρα του γλυκού
- Τοποθετήστε από πάνω το πιάτο για το βασικό φαγητό
- Πάνω από αυτό βάλετε το πιάτο για το ορ ντ εβρ (hors d’oeuvre = ορεκτικό)
- Το βοηθητικό πιάτο για το ψωμί ή το μπολ της σαλάτας μπαίνει αριστερά, μαζί με το μαχαίρι του βουτύρου τοποθετημένο διαγώνια μέσα στο πιάτο. Αν η σαλάτα είναι πρώτο πιάτο τότε απλά μπαίνει πάνω-πάνω στη στοίβαξη των πιάτων.
Τα μαχαιροπίρουνα
- Τα μαχαιροπίρουνα μπαίνουν με την σειρά που θα χρησιμοποιηθούν στο δείπνο, από έξω προς τα μέσα και σε μια ευθεία περίπου 2- 3 εκ. από την άκρη του τραπεζιού, περίπου δηλαδή στην περασιά της καμπυλότητας του μεγαλύτερου πιάτου.
- Το μαχαίρι και τα κουτάλια πηγαίνουν δεξιά με το μαχαίρι να έχει γυρισμένη τη λάμα προς το κυρίως πιάτο (τα δοντάκια του μαχαιριού κοιτάνε προς το πιάτο) και δίπλα του τα κουτάλια με πρώτο αυτό της σούπας κι έπειτα αυτό του γλυκού.
- Τα πιρούνια τοποθετούνται αριστερά, με το πιρούνι του γεύματος δίπλα στο κυρίως πιάτο και δίπλα του ακολουθεί αυτό της σαλάτας. Εξαίρεση αποτελεί η περίπτωση που κάποιο ορεκτικό πιάτο, συνήθως θαλασσινό, τρώγεται με μικρό πιρούνι που δεν χρειάζεται συνοδεία από μαχαίρι. Τότε αυτό το πιρουνάκι πάει δεξιά, μια και το δεξί χέρι θα το χρησιμοποιήσει, στην ίδια λογική με το κουτάλι της σούπας. Εάν έχουμε δύο πιρούνια αριστερά με το μικρότερο στην έξω πλευρά, σημαίνει ότι η σαλάτα σερβίρεται πριν το κυρίως γεύμα!
- Τα μαχαιροπίρουνα του γλυκού μπαίνουν στην κορυφή του πιάτου στη διάταξη με την οποία θα τα πιάσουν τα χέρια. Δηλαδή, η βάση του πιρουνιού αριστερά και η βάση του κουταλιού δεξιά, ώστε να τα πιάσει το αντίστοιχο χέρι.
- Για το ψάρι ιδανικά πρέπει να μπουν ειδικά μαχαιροπίρουνα, όπως αυτά που βλέπετε στη φωτογραφία. Εδώ δημιουργήθηκε ένα στήσιμο που αντιστοιχεί σε ένα μενού που ξεκινά με σούπα, προχωρά σε ψάρι και τελειώνει με κρέας.
Τα ποτήρια
- Τα ποτήρια τοποθετούνται δεξιά πλάγια, πάνω από τα κουβέρ και τα πιάτα, με σειρά ύψους. Ετσι, από δεξιά προς τα αριστερά: πρώτα το ποτήρι για το λευκό κρασί, μετά το ποτήρι για το κόκκινο κρασί, μετά το ποτήρι νερού. Πάντα το ποτήρι για το λευκό κρασί πρέπει να είναι στη γραμμή του μεγάλου μαχαιριού
- Στις ελάχιστες περιπτώσεις που θα χρειαστείτε να έχετε στήσει και ποτήρια για απεριτίφ/σέρι, λικέρ και αφρώδη οίνο η βασική αρχή είναι: ό,τι συνοδεύει την αρχή του δείπνου πάει κοντά στην άκρη του τραπεζιού και ό,τι καταναλώνεται προς το τέλος, πάει προς το κέντρο σε περιφερειακή διάταξη, με τελευταίο το ποτήρι νερού. π.χ Αν προβλέπετε να σερβίρετε σαμπάνια, το ποτήρι σαμπάνιας θα μπει σε δεύτερη σειρά, πίσω από τα άλλα ποτήρια, ανάμεσα στο ποτήρι του νερού και το ποτήρι του κόκκινου κρασιού, να ξεχωρίζει.
Οι πετσέτες
Η πετσέτα σε επίσημο δείπνο θα πρέπει να είναι πάντα υφασμάτινη και την τοποθετούμε αριστερά διπλωμένη στο τραπέζι ή κάτω από το μεγάλο πιάτο. Ακόμα μπορεί να τοποθετηθεί και πάνω σε κάθε πιάτο όταν πρόκειται για μεσημεριανό γεύμα, διπλωμένη στα τρία ή στα τέσσερα ή με όποιον ευφάνταστο τρόπο μπορείτε να σκεφτείτε.
Εάν ακολουθήσετε αυτούς τους κανόνες έστω και μόνο λίγα φρέσκα λουλούδια να προσθέσετε, το τραπέζι σας θα είναι αξιοζήλευτο και έτοιμο να ευχαριστηθείτε το φαγητό και την παρέα σας!
